Smrodynia (Ribes nigrum) – porzeczka czarna czy zapomniana?

Porzeczka czarna (Ribes nigrum), krzewiasta roślina, kojarząca mi się z domem rodzinnym a zwłaszcza z ogródkiem okalającym dom. Wąska alejka wysadzana z jednej strony agrestowymi i porzeczkowymi krzakami. Smorodzina (tak nazywała krzewy porzeczki czarnej moja Babcia), wydawały specyficzną woń. Ich czarne, słodkawe, jagody o aromacie jedynym w swoim rodzaju tryskały sokiem, barwiąc na prawie czarny kolor – dłonie.

Wspaniałe wychodzą z nich konfitury, dżemy i soki. Czarna porzeczka tak cenna ze względu na swój skład, jest jakby ostatnio zapomniana. Przegrywa z różnymi egzotycznymi owocami, a przecież jest naszym bogactwem, rośnie w naszej strefie klimatycznej, sprawdzone działanie porzeczki czarnej przekazują nam stare przepisy i zielniki.

Bogactwo substancji biologicznie czynnych, stawia porzeczkę czarną bardzo wysoko, jeżeli chodzi o rośliny lecznicze. W tradycji medycyny ludowej wykorzystuje się jagody i liście czarnej porzeczki. Skład liścia i owoców jest zgoła całkiem odmienny.

W liściu znajdują się rutyna – uszczelnia naczynia krwionośne, ponadto mangan, magnez, bor- biorą one udział w procesach biochemicznych zachodzących w organizmie. Liście smorodyni bogate są też w olejki eteryczne, fitoncydy, garbniki . Zawartość ich, wpływa ma działanie niszczące drobnoustroje. Liście mają również własności przeciwzapalne, przeciwbiegunkowe. Używane są do leczenia nieżytów układu pokarmowego.

Jagody czarnej porzeczki znane są z dużej zawartości witaminy C. dobrze mieć w domu sok lub konfitury ze smorodziny w okresie zagrożeń grypowo – przeziębieniowych. Sok z owoców czarnej porzeczki korzystnie wpływa też na obniżanie ciśnienia krwi.

Liście smorodyni bardziej ratują nasz układ pokarmowy a słabiej działają na układ moczowy (same). Skomponowane zaś  z innymi ziołami, znakomicie sprawdzają się w oczyszczaniu układu moczowego 🙂 Świetnie “rozumie się” natomiast  się liść porzeczki czarnej z kwiatem lawendy, owocem jałowca, wrzosem, zielem skrzypu,nawłocią i wtedy znakomicie się sprawdza jako przeciwzapalne zioło, w bolączkach układu moczowego. W połączeniu zaś z dziurawcem,brzozą, rdestem ptasim znakomity jest w kamicy nerkowej. Oczyszczająco i prewencyjnie liść porzeczki czarnej można pić wraz z nostrzykiem i dziurawcem.

W tradycji medycyny ludowej stosowany był w leczeniu reumatyzmu, artretyzmu, przeciwgorączkowo, napotnie i na przyrost apetytu. Dobrze jest liść smorodyni połączyć z zielem Tawuły (Kwiat Wiązówki (Ulmariae Flos)) , rdestem ptasim.

Połączony zaś liść porzeczki czarnej z babką , szałwią czy z krwawnikiem doskonale się sprawdza przy stosowaniu zewnętrznym (rany, stany zapalne skóry).

Miały rację nasze Babcie i Mamy, przerabiając umiejętnie owoce czarnej porzeczki na galaretki, konfitury, soki. Bogactwo witamin i minerałów (C, A, P, B, żelazo,potas) zabezpieczały zdrowie i kondycję na cały okres zimy. A suszone liście smorodziny nieraz uratowały domowników przed bólami podagry i „rwami” reumatycznymi 🙂

Oto kilka przepisów rodem ze starych zielników.

Na chrypy, bronchity, koklusze : wziąć 1 Łyżkę stołową suszonych liści czarnej porzeczki, zalać szklanką wrzącej wody, gotować około 5-8 minut na maleńkim ogniu, przecedzić, uzupełnić wodę, połączyć z sokiem z czarnej porzeczki lub wiśni (prawdziwym) w domu wyciskanym. Pić kilka razy dziennie po ½ szklanki odwaru.

Na reumatyzm i bóle artretyczne: smorodziny (porzeczka czarna) suszonej 100g, wierzbowej kory 50g, tawuły (wiązówki) 50g zmieszać nader dokładnie i do słoja szklanego (suchego) przesypać.

Łyżkę kopiastą (od zupy) wziąć mieszanki i zalać wrzątkiem (1 szklanka). Gotujemy miksturę , pod przykryciem około 5 minut na małym ogniu. Cedzimy i pijemy , po1/2 szklanki 2-3 razy dziennie.

Przy chorobach układu moczowego, zatruciach, gorączce, kamicy moczowej: ziela wrzosu, porzeczko czarnej liści suszonych, mniszka lekarskiego korzenia, ziela skrzypu, liści pokrzywy wziąć po 50g . zmieszać dokładnie. Przesypać do słoja. Zabrać 1 łyżkę, zalać szklanką wrzątku i zaparzać pod przykryciem około 15-20 minut. Przecedzić i pić ½ szklanki naparu ziołowego 2-3 razy dziennie.

Przy biegunce, niestrawnościach, nieżycie pokarmowym . Wziąć po łyżce kwiatu rumianku, liścia porzeczki czarnej, ziela majeranku, liścia babki, wymieszać dokładnie. 1 łyżkę zmieszanych ziół zalać 1 szklanką wrzącej wody odstawić na 20 minut (pod przykryciem). Przecedzić i pić kilka razy dziennie po ¾ szklanki naparu .

Tu tez ciekawe propozycje : http://zielarnia.com.pl/miodunka-plamista-pulmonaria-officinalis-plucnik-po-prostu/

MG